Antykoncepcja po urodzeniu dziecka

Karmienie piersią wcale nie daje pewności, że nie zajdziesz w ciążę! Jeśli więc nie planujecie teraz kolejnego dziecka, powinniście dobrze się zabezpieczyć.

Kiedyś uważano, że karmienie piersią to doskonała forma antykoncepcji. Tak nie jest do końca. Winna temu zamieszaniu jest prolaktyna – hormon odpowiedzialny za wytwarzanie mleka przez organizm kobiety, nazywany też hormonem laktotropowym LTH. W ciąży poziom prolaktyny wzrasta. Dzięki temu gruczoły mleczne rozwijają się, a po urodzeniu dziecka zaczynają wytwarzać mleko. Natura zadbała też o to, by organizm kobiety miał czas zregenerować się przed kolejną ciążą. Dlatego prolaktyna ma i inne zadania: hamuje produkcję hormonów płciowych odpowiedzialnych za dojrzewanie komórki jajowej i jajeczkowanie. Z tego powodu kobieta karmiąca nie ma typowych cykli owulacyjnych, a miesiączka pojawia się u niej później.

Nie ufaj naturze

Jednak ten mechanizm działania LTH nie jest precyzyjny i nie daje gwarancji, że nie zajdziesz w ciążę. Wśród czynników, które mogą zaburzyć antykoncepcyjne właściwości prolaktyny są: stan zdrowia kobiety, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki hormonalnej, sposób odżywiania i indywidualne predyspozycje. Jeśli zatem karmisz niemowlę wyłącznie piersią (nie podajesz mu nawet niczego do picia), jesteś zdrowa i nie przyjmujesz żadnych leków, w ciągu pierwszych 4–5 miesięcy masz naprawdę małe szanse na zajście w ciążę, ale ryzyko takie istnieje. I rośnie ono z każdym tygodniem! Natomiast u pań, które nie karmią piersią lub wcześnie włączyły karmienie mieszane (także wtedy, gdy tylko dopajały dziecko), okres niepłodności trwa zwykle do trzech miesięcy po porodzie. Dlatego bez względu na to, czy karmisz piersią, czy butelką, pomyśl o dobrym zabezpieczeniu. Decyzję podejmij razem z partnerem – przecież to jest wasz wspólny problem i wspólna odpowiedzialność.

Ostrożnie z hormonami

Jeśli kobieta nie karmi piersią, może stosować pigułkę zaraz po połogu. Gdy karmi, nie powinna stosować tabletek antykoncepcyjnych, które zawierają estrogeny. Przyjmowanie ich może bowiem doprowadzić do zahamowania laktacji, a estrogeny, przechodząc do mleka, będą niekorzystnie działały na organizm dziecka. Do klasycznej tabletki, zawierającej estrogen i progesteron, będziesz mogła powrócić dopiero po odstawieniu dziecka od piersi. I to najlepiej wtedy, gdy pojawi się pierwsza po porodzie miesiączka. Możliwa do zastosowania w czasie karmienia piersią jest także wkładka wewnątrzmaciczna uwalniająca progestagen – Mirena. Innym zalecanym środkiem antykoncepcyjnym jest tzw. minipigułka niezawierająca estrogenu, tylko sam progestagen. Hormon ten przenika do mleka matki w minimalnych ilościach, a w jeszcze mniejszym stężeniu dociera do dziecka (progestagen nie ma żadnego wpływu na dziecko ani na laktację). Młoda mama może też dostawać zastrzyki z progestagenem.

Środki mechaniczne

Prezerwatywa jest obojętna dla zdrowia kobiety i dziecka. Inaczej jest z miedziową wkładką domaciczną (miedź, z której jest zrobiona, zmniejsza ruchliwość plemników). Decyzję o jej założeniu powinnaś podjąć wspólnie z lekarzem. U kobiet stosujących wkładki miedziowe, ale tylko miedziowe, częściej dochodzi do stanów zapalnych w obrębie miednicy mniejszej (przedłużające się niekorzystnie wpływają na płodność), rośnie też ryzyko wystąpienia ciąży pozamacicznej. Dla niektórych kobiet moment zakładania wkładki nie jest przyjemny, zdarza się, że pacjentka odczuwa ból jeszcze przez kilka dni. Po cesarskim cięciu wkładkę można założyć dopiero po 6–8 tygodniach, po porodzie fi zjologicznym – nawet w 6. tygodniu połogu, i nie trzeba czekać na pierwszą miesiączkę. Wkładka zapobiega ciąży zaraz po założeniu.

tekst: Hanna Miśkiewicz
konsultacja: prof. Romuald Dębski, ginekolog położnik

źródło: http://www.poradnikzdrowie.pl/

Jaka pora dnia jest najlepsza na przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych?

Nie jest ważne, o jakiej porze dnia przyjmuje się tabletkę. Wybierz taką porę, która jest dla Ciebie najprostsza i najwygodniejsza (np. rano lub wieczorem, przed pójściem spać). Pory tej musisz jednak zawsze przestrzegać. Im dokładniej będzie zachowywana, tym rzadziej będą występować krwawienia w trakcie miesiąca.

Prawdy i mity o pigułce antykoncepcyjnej

Tabletka antykoncepcyjna została uznana za najpewniejszy sposób zapobiegania ciąży. Takiej oceny dokonali specjaliści, posługując się indeksem Pearla, czyli skalą, wg której mierzy się skuteczność metod antykoncepcyjnych. Im niższą wartość dana metoda uzyska, tym lepiej chroni przed ciążą.
Dla pigułek wynosi ona 0,2-1, a np. dla tabletki po stosunku - 5. I choć to lekarz, dobierając antykoncepcję "na miarę" (dostosowaną do potrzeb, wieku i stanu zdrowia), często proponuje pigułki antykoncepcyjne, to jednak ty dokonujesz wyboru. Łatwiej będzie ci się zdecydować, jeżeli najpierw poznasz plusy i minusy antykoncepcji hormonalnej.

Jeśli któregoś dnia zapomnisz wziąć tabletkę, możesz zajść w ciążę.
Tak
Rzeczywiście pigułki są skuteczne, gdy zażywasz je codziennie i to o stałej porze (informacja o tym, że trzeba przestrzegać tej zasady, znajduje się w ulotce dołączonej do tabletek). Czasem jednak może się zdarzyć, że zapomnisz połknąć pigułkę o określonej godzinie. Zwykle nie ma problemu, jeśli sięgniesz po nią w ciągu 12 godzin od ustalonej pory zażywania (kolejne tabletki powinnaś brać już zgodnie z wyznaczonym rytmem). Jeżeli jednak dopiero dobę później odkryjesz, że tabletka z poprzedniego dnia została w opakowaniu, to, niestety, nie możesz już liczyć na skuteczną ochronę przed ciążą. Podobnie jest, jeśli godzinę po połknięciu pastylki miałaś torsje lub biegunkę. Wówczas do pojawienia się miesiączki, mimo regularnego przyjmowania pigułek, koniecznie powinnaś się dodatkowo zabezpieczać (w takiej sytuacji lekarz zaleca prezerwatywę).

W trakcie zażywania pigułek piersi nie tylko powiększają się, ale także bolą.
Tak i nie Obecne od wielu lat na rynku tabletki zawierające dużą dawkę estrogenów często powodują obrzmienie sutków czy ich bolesną nadwrażliwość. Hormony te bowiem mogą zatrzymywać wodę w organizmie, co prowadzi do obrzęków. Dla pań, które mają tego typu problemy, najlepsza jest dostępna od niedawna pigułka z nowym rodzajem progestagenu (Drospirenonem). Nie powoduje on gromadzenia się płynów w tkankach.

Doustna antykoncepcja poprawia stan skóry, zwłaszcza jeśli masz przetłuszczające się włosy oraz cerę, a także gdy cierpisz na trądzik.
Tak
Pigułkę hormonalną często zaleca się też jako lek. Ogranicza ona bowiem wpływ testosteronu, który bywa najczęstszą przyczyną trądziku lub przetłuszczania się cery i włosów. Jest wiele tabletek antykoncepcyjnych zmniejszających "przy okazji" działanie gruczołów łojowych. Istnieją jednak i takie, które stosuje się specjalnie w tym celu. Zawierają one składniki likwidujące przyczynę kłopotów ze skórą, a także zapobiegające niepożądanej ciąży.

Tabletka antykoncepcyjna sprawi, że nie będziesz miała ochoty na seks.
Tak i nie Wiele pań stosujących pigułki starej generacji skarży się na spadek libido. Nie powodują go jednak nowoczesne tabletki. Zawarty w nich syntetyczny progesteron "naśladuje" ten naturalny, co może pozytywnie wpływać na życie seksualne kobiety. Przyjmowanie tego typu pigułki nie zmniejsza podniecenia i siły doznań płynących z seksu; czasem je nasila (m.in. ułatwia nawilżenie pochwy podczas stosunku).

Jeśli w przyszłości zamierzasz urodzić dziecko, doustna antykoncepcja jest lepsza niż spirala.
Tak i nie
To zależy od rodzaju wkładki wewnątrzmacicznej. Lekarze nie zalecają zakładania spirali kobietom, które jeszcze nie rodziły. Jest to natomiast metoda dobra dla pań, które mają już dzieci i nie mogą lub nie chcą stosować antykoncepcji doustnej. Jeśli więc planujesz ciążę (nie tylko pierwszą, ale również kolejne), lekarz może zaproponować ci zażywanie pigułki. Nie zmniejsza ona płodności, jeżeli przed jej przyjmowaniem cykle były prawidłowe. Po zaprzestaniu takiej antykoncepcji płodność powraca.

Picie alkoholu osłabia skuteczność pigułki.
Tak i nie
Alkohol nie zakłóca działania hormonów. Nic się więc stanie, gdy pijesz go z umiarem. Jeśli jednak zdarzają się po nim torsje, możesz zwrócić pigułkę. A jest to jednoznaczne z brakiem ochrony przed ciążą. W tej sytuacji postępuj tak, jakbyś zapomniała na czas zażyć pigułkę (patrz pyt. 1). Dla większej pewności do pojawienia się miesiączki dodatkowo stosuj prezerwatywę.

Możesz tak przesuwać branie pigułki, żeby uniknąć krwawienia, gdy nie jest ono dla ciebie wygodne.
Tak
Można nawet całkowicie zatrzymać miesiączkę. Są kobiety, którym ze względów zdrowotnych lekarz zaleca ograniczenie krwawień do czterech rocznie (np. jeśli menstruacja wywołuje u nich atak migreny). Nie ma to szkodliwego wpływu na zdrowie. Miesiączki możesz uniknąć także wtedy, gdy w danej chwili jest ona dla ciebie niewygodna, np. bierzesz ślub albo zaplanowałaś wakacje. W takiej sytuacji należy pominąć tygodniową przerwę pomiędzy cyklami i od razu rozpocząć branie kolejnych tabletek.

Hormonalna antykoncepcja powoduje szybkie przybieranie na wadze.
Tak i nie Opinia ta jest prawdziwa tylko w przypadku pigułek, które zalicza się już do starej generacji. Zawierają one syntetyczne estrogeny, co sprzyja zatrzymywaniu wody w organizmie. Panie zażywające takie pigułki mogą przybierać na wadze. Dziś dostępna jest już tabletka, w której progestagen zmniejsza niekorzystne działanie estrogenów. Zapobiega to obrzękom i zmianom sylwetki.

Konsultacja: lek. med. Jacek Tulimowski, ginekolog

Więcej w Claudii 01/2006

10 pytań o plastry antykoncepcyjne

To jedna z najnowszych i najskuteczniejszych metod antykoncepcji. Jednak ta forma: plaster nasączony hormonami, może wzbudzać pewne wątpliwości. Sprawdź, czy słuszne są twoje obawy.

1 czym różni się działanie takich plastrów od działania tabletek antykoncepcyjnych?

Funkcja hormonów zawartych w plastrze jest taka sama jak w tabletkach o tym samym składzie. Można powiedzieć, że plaster to pigułka nalepiona na skórę. Różni je tylko droga, którą podawane są hormony. W wypadku plastra dostają się one przez skórę bezpośrednio do krwiobiegu, skąd trafiają do receptorów docelowych, czyli jajników i przysadki mózgowej. Omijają więc układ pokarmowy i tylko raz rozkładane są w wątrobie (hormony z pigułki dostają się do tego narządu dwa razy: wprost z przewodu pokarmowego i powtórnie z krwiobiegu).

Istnieje też różnica w sposobie ich stosowania. Plaster działa jak jednofazowa dwuskładnikowa pigułka antykoncepcyjna. Codziennie do krwiobiegu uwalniana jest taka sama dawka hormonów. Wymienia się go jednak co tydzień, a pigułki trzeba łykać codziennie przez 21 dni. W obu wypadkach później robi się tygodniową przerwę, podczas której pojawia się krwawienie. Plaster jest więc dobrą metodą dla zapominalskich, bo nie trzeba codziennie myśleć o przyjęciu kolejnej dawki hormonów.

2 czy plaster zawsze należy przyklejać w tym samym miejscu?

Nie, choć powinno naklejać się go w jednym z czterech miejsc wskazanych przez producenta (na pośladku, ramieniu, łopatce lub podbrzuszu). Te właśnie miejsca zostały zbadane pod kątem wchłaniania się hormonów i stwierdzono, że tam substancje z plastra przenikają w głąb ciała w optymalny sposób: ich stężenie gwarantuje skuteczną antykoncepcję, a jednocześnie nie jest niepotrzebnie wysokie. Uwaga zwłaszcza na piersi! W ich tkance znajdują się bowiem receptory estrogenowe, które mogłyby spowodować wchłonięcie zbyt dużej dawki hormonów, gdyby ktoś nakleił plaster właśnie tam. Od czasu do czasu wskazana jest zmiana miejsca przyklejania kolejnego plastra. Dzięki niej można uniknąć ewentualnych podrażnień skóry.

3 czy stężenie hormonów w najbliższej okolicy plastra jest większe?

Nie, pod warunkiem, że przykleja się go w miejscach polecanych przez producenta. Hormony przenikają przez skórę bezpośrednio do krwiobiegu, a stamtąd wraz z krwią rozchodzą się po całym organizmie i są wychwytywane przez odpowiednie receptory. Trafiają do wątroby, gdzie zostają rozłożone na substancje pochodne, a później wydalone wraz z moczem i kałem.

4 czy plaster odklei się, gdy będę brać kąpiel, korzystać z sauny, stosować balsamy i oliwki do ciała?

Nie. Nawet długie kąpiele, pobyt w saunie czy pływanie w basenie nie uszkodzą plastra i nie zaburzą jego działania, pod warunkiem, że temperatura wody nie jest niebezpieczna dla twojej skóry. Nie ma też przeciwwskazań do stosowania płynów do kąpieli i smarowania ciała oliwką lub balsamem, również w miejscu, gdzie naklejony jest plaster. Zachowaj jednak umiar i nie pocieraj zbyt mocno samego plastra. Pamiętaj, że tuż przed naklejeniem, ciało powinno być czyste i suche. Jeśli masz przetłuszczającą się skórę, możesz odtłuścić alkoholem miejsce, w którym nakleisz plaster. Ciemną obwódkę, która tworzy się wokół niego, można wyczyścić za pomocą wody toaletowej bez ryzyka, że plaster odpadnie.

5 czy można przykleić plaster powtórnie, gdy ten się odklei?

To zależy. Możesz spróbować przykleić go ponownie, jeśli od odklejenia się (całkowicie lub częściowo) nie minęło więcej czasu niż 24 godziny (przyciśnij mocno plaster do skóry otwartą dłonią i przytrzymaj przez 10 sekund). Kiedy jednak nie jesteś pewna, że plaster odpadł w ostatniej dobie, naklej nowy. W tym dniu zaczniesz nowy czterotygodniowy cykl. Podczas pierwszego tygodnia stosuj antykoncepcję wspomagającą (np. prezerwatywy), aby skutecznie zapobiec ciąży.

Odklejenie się zaledwie koniuszków plastra (lub powstanie pod nim pęcherzyków powietrza) nie zaburza wchłaniania hormonów, a więc nie osłabia też skuteczności antykoncepcji.

6 czy plaster, podobnie jak najnowsze pigułki antykoncepcyjne, może zmniejszać trądzik?

Tak, bo, tak samo jak pigułka, ma dodatkowe działanie antyandrogenne, czyli zmniejszające wpływ męskich hormonów płciowych na organizm. Dzięki temu nie tylko wyraźnie łagodzi objawy trądziku, ale zmniejsza też przetłuszczanie się skóry i zapobiega nadmiernemu wypadaniu włosów. W organizmie kobiety androgeny są produkowane przez jajniki, a antykoncepcja hormonalna hamuje ich pracę. Dlatego każdy rodzaj antykoncepcji hormonalnej działa antyandrogennie.

7 w najbliższym czasie nie chciałabym mieć krwawienia, czy mogę po trzech tygodniach przykleić nowy plaster?

Tak. Podobnie jak w wypadku pigułek antykoncepcyjnych, możesz ominąć krwawienie, pod warunkiem, że nie zrobisz siedmiodniowej przerwy i w czwartym tygodniu nakleisz nowy plaster z następnego opakowania. W ten sposób (naklejając plastry bez przerwy), jeśli zechcesz, możesz zapomnieć o okresie nawet na kilka miesięcy.

Antykoncepcja hormonalna hamuje owulację, a więc krwawienie, które występuje po 21 dniach jej stosowania, nie jest prawdziwą miesiączką: z punktu widzenia funkcjonowania organizmu nie jest więc potrzebne. Niektóre kobiety jednak czują się psychicznie lepiej, gdy ta namiastka menstruacji pojawia się każdego miesiąca, dlatego zazwyczaj ten rodzaj antykoncepcji stosuje się przez 21 dni.

8 czy są jakieś ograniczenia wiekowe w stosowaniu plastra?

Nie, choć kampania reklamowa może sugerować, że to metoda dla młodych kobiet i dziewczyn. Ważny jest brak przeciwwskazań do przyjmowania hormonów, nie wiek. Plaster może stosować i 16-latka, i kobieta około pięćdziesiątki.

9 czy to metoda dla każdego?

Nie. Przeciwwskazania są takie same jak w wypadku hormonalnych pigułek antykoncepcyjnych: zakrzepica żylna lub tętnicza, ciężkie nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, rak piersi lub endometrium, zaburzenia lub nowotwór wątroby, nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych.

Podczas pierwszych dwóch, trzech miesięcy stosowania plastra, piersi mogą być tkliwe i wrażliwe, zwykle bardziej niż to ma miejsce w wypadku pigułek.

10 podobno kobiety otyłe nie powinny stosować plastra; czy to prawda?

Tak, jeśli kobieta waży więcej niż 90 kilogramów. W takim wypadku producent nie gwarantuje niemal 100% skuteczności tej metody antykoncepcji. Większa ilość tkanki tłuszczowej może powodować gorsze wchłanianie hormonów, a więc i mniejszą skuteczność.

hormony nie szkodzą skórze

U kobiet stosujących tę metodę antykoncepcji może pojawić się alergiczny wyprysk kontaktowy - twierdzi Dorota Roguś-Skorupska, dermatolog. - Objawia się on wysypką, spierzchnięciem albo przesuszeniem skóry. To alergia na materiał, z którego wykonany jest plaster i klej, a nie na zawarte w nim hormony. Na szczęście, tego typu reakcja zdarza się rzadko. Hormony podawane przez skórę nie mają na nią negatywnego wpływu. Nie przesuszają jej ani nie przetłuszczają.

co to jest?

To cieniutki, beżowy kwadrat o wymiarach 45 mm x 45 mm. Zawiera dwa rodzaje hormonów: estrogen i progestagen. Ma 99% skuteczność. W opakowaniu są trzy plastry. Pierwszy nakleja się w dniu rozpoczęcia miesiączki i zdejmuje po tygodniu. Następnego dnia nakleja drugi, a za tydzień trzeci plaster. W czwartym tygodniu, bez plastra, następuje krwawienie. Po siedmiu dniach przerwy przykleja się kolejny plaster z następnego opakowania. Cena ok. 60 zł/op.



uwaga! W ciągu kilkunastu miesięcy pojawi się nowy plaster antykoncepcyjny: mniejszy i przezroczysty, a więc mniej widoczny, a dawka hormonów w nim zawarta będzie niższa.

Ewa Stasiuk

Samo Zdrowie 06.2006

NASZ EKSPERT lek. med. Ryszard Rutkowski, ginekolog

Antykoncepcja doraźna - fakty i mity

Antykoncepcja doraźna jest metodą zapobiegania ciąży, którą należy stosować sporadycznie po niezabezpieczonym stosunku płciowym lub w przypadku niepowodzenia zastosowanego zabezpieczenia. Nieznajomość zasad działania antykoncepcji postkoitalnej powoduje, że narosło wokół niej wiele niejasności i mitów.
antykoncepcja
Ta forma zapobiegania ciąży może być stosowana wyłącznie w sytuacjach awaryjnych i nie można jej zalecać jako rutynowego sposobu antykoncepcji. Klasycznymi wskazaniami są: pęknięcie lub zsunięcie prezerwatywy w czasie współżycia, brak zastosowania jakichkolwiek metod antykoncepcji lub pomyłki w przyjmowaniu typowych tabletek antykoncepcyjnych czy dokonany gwałt. W ramach tej metody w Polsce dostępne są preparaty Postinor – Duo (składający się z dwóch tabletek)
oraz nowość na rynku Escapelle – jedna tabletka zawierająca progestagen (Levonorgestrel).

Wpływ tabletek na organizm kobiety

Tabletki stosowane w antykoncepcji po stosunku działają efektywnie do 72 godzin po niezabezpieczonym współżyciu. Działanie ich uzależnione jest od fazy cyklu miesięcznego kobiety: tabletki przyjęte przed owulacją hamują jej wystąpienie, uniemożliwiając zajście w ciążę. Mechanizm działania jest identyczny jak tradycyjnych pigułek hormonalnych. Preparat zastosowany w późniejszym czasie, po owulacji, utrudnia plemnikom przeniknięcie przez zagęszczony śluz. Zastosowanie antykoncepcji doraźnej zmniejsza także kurczliwość jajowodu (zwiększoną podczas owulacji), spowalniając przechodzenie zapłodnionej komórki przez jajowód, zmniejszając objętość wydzielanego śluzu oraz hamując ruch rzęsek w komórkach nabłonka. Zbyt późne dotarcie zarodka do macicy uniemożliwia implantację, czyli wszczepienie się komórki jajowej do śluzówki. Nie zanotowano dotychczas na świecie żadnych doniesień o niekorzystnym wpływie antykoncepcji doraźnej na rozwój płodu i narodziny dziecka.

Antykoncepcja doraźna – regulacje prawne w Europie

W Polsce antykoncepcja doraźna nadal budzi wiele kontrowersji i jest omyłkowo oskarżana o działanie wczesnoporonne. Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) o ciąży możemy mówić dopiero, gdy dojdzie do zagnieżdżenia rozwijającego się zarodka w jamie macicy, ponieważ tylko połączenie zarodka z macicą jest uważane za ciążę (prawo stanowi tak także w Polsce).
W ten sposób działają preparaty stosowane w terminie następnej miesiączki, gdyż wywołują tak zwane mikroporonienia. Tego mechanizmu nie wykazują zarejestrowane i stosowane w Polsce metody antykoncepcji postkoitalnej (sposoby zapobiegania ciąży działające przed wszczepieniem zapłodnionej komórki jajowej do śluzówki macicy). Co więcej w przypadku, gdy dojdzie do zagnieżdżenia zarodka, zażycie tabletki nie spowoduje jego usunięcia, a zawarty w pigułce hormon progestagen wpłynie na ciążę podtrzymująco.

W Polsce preparaty stosowane w antykoncepcji doraźnej są dostępne wyłącznie na receptę (niezbędna jest wizyta u ginekologa), w przeciwieństwie do wielu krajów Europy i świata, gdzie można je kupić bezpośrednio w aptece po konsultacji farmaceuty lub w sklepie czy na stacjach benzynowych.

Świadomość seksualna w Polsce

W Polsce świadomość dotycząca wielu aspektów seksualności człowieka jest nadal bardzo niska. Braki w wiedzy na temat metod antykoncepcji, w tym antykoncepcji doraźnej, widoczne są zarówno wśród młodzieży, jak i w środowisku lekarskim.


Z badań młodzieży szkół ponadgimnazjalnych oraz nauczycieli przeprowadzonych przez TNS OBOP wynika, że:
- Trzech spośród czterech badanych nauczycieli „Wychowania do życia w rodzinie” (74%) jest zdania, że młodzież podejmująca życie seksualne nie posiada wystarczającej wiedzy
na temat metod antykoncepcji.
- Co 10 nauczyciel prowadzący WDŻWR nie słyszał o antykoncepcji postkoitalnej.
- 14% nauczycieli WDŻWR jest zdania, że antykoncepcja postkoitalna w ogóle nie powinna być dostępna w Polsce. Co drugi nauczyciel uważa, że antykoncepcja postkoitalna powinna być osiągalna, ale tylko w aptece i wyłącznie na receptę. Według 25% badanych preparaty tego typu powinny znaleźć się na półkach aptecznych i być sprzedawane bez recepty. Bardzo mały odsetek (2,5%) jest zdania, że tabletka po stosunku powinna być dostępna bez recepty, także w innych miejscach niż apteka.
- 46% nauczycieli przyznaje kobiecie prawo do stosowania antykoncepcji po.
- Prawie 44% badanych uczniów nie słyszało o metodzie antykoncepcji po stosunku.
- 4,3% dziewcząt deklarowało, że zdarzyło im się stosować tę metodę antykoncepcji przynajmniej raz po niezabezpieczonym stosunku seksualnym.
- Ponad co drugi uczeń (54%) jest zdania, że gdy zachodzi podejrzenie niechcianej ciąży
to kobieta ma prawo użyć antykoncepcji po stosunku. Przeciwnego zdania było 16%.

W krajach, w których od dawna prowadzi się aktywne poradnictwo w zakresie antykoncepcji awaryjnej, np. w Wielkiej Brytanii, świadomość społeczeństwa jest dużo wyższa. W mediach oraz w poradniach dla kobiet rozpowszechniane są informacje edukujące pacjentów w zakresie postępowania w sytuacji niezabezpieczonego stosunku seksualnego. Ogólnie dostępne są numery telefonów całodobowych poradni antykoncepcji awaryjnej, gdzie pacjent może otrzymać poradę
oraz preparaty antykoncepcyjne. W Polsce tego typu rozwiązania nie zostały przyjęte, działają natomiast telefony zaufania (np. 0801 1000 72) edukujące w zakresie sposobów zapobiegania niechcianej ciąży.

Antykoncepcja bez tycia

Novynette to niskodawkowa hormonalna antykoncepcja nowej generacji, której stosowanie nie powoduje przybierania na wadze – zjawiska często występującego przy przyjmowaniu pigułek antykoncepcyjnych starego typu.

Tę niewątpliwą zaletę preparat zawdzięcza połączeniu niskiej dawki etynyloestradiolu oraz dezogestrelu, które nie wpływa na poziom leptyny w organizmie kobiety – hormonu odpowiedzialnego m.in. za zaburzenia wagi. Dzięki temu BMI (Body Mass Index) pacjentek stosujących Novynette jest stały. Po sześciu cyklach u 84,1% kobiet przyjmujących preparat nie dochodzi do istotnych zmian masy ciała. Novynette jest zalecany szczególnie dla młodych kobiet i nastolatek, rozpoczynających stosowanie antykoncepcji hormonalnej. Działanie antykoncepcyjne preparatu polega na hamowaniu jajeczkowania. Ponadto hormony zawarte w pigułce powodują zmiany w śluzie szyjkowym, utrudniając plemnikom dotarcie do jamy macicy oraz zmiany w endometrium (błonie śluzowej macicy), zmniejszając możliwość implantacji.

Nowoczesna = niskodawkowa

Nowoczesne tabletki antykoncepcyjne, takie jak Novynette, zawierają minimalną ilość hormonów niezbędną do zapewnienia pełnej skuteczności antykoncepcyjnej. Wyznacznikiem w kategoryzacji preparatów na wysoko-, średnio- i niskodawkowe jest zawartość estrogenu. Nowe pigułki niskodawkowe zawierają 20 mikrogramów tego hormonu. Minimalna ilość estrogenu sprawia, że preparat wpływa korzystnie na samopoczucie kobiet.

Działanie Novynette nie ogranicza się wyłącznie do zapobiegania ciąży. Oprócz właściwości antykoncepcyjnych, niskie dawki hormonów zawarte w tabletkach mają korzystny wpływ na cały organizm. Pigułki pomagają regulować cykl miesiączkowy, zmniejszają obfitość krwawienia, redukują nieprzyjemne dolegliwości, takie jak obrzęk piersi, bolesne miesiączki, plamienia i bóle podbrzusza w trakcie owulacji.

Novynette korzystnie wpływa na cerę: znikają typowe objawy łojotokowe, zmniejsza się trądzik, maleje skłonność do nadmiernego owłosienia. Co ważne, preparat nie powoduje obniżenia libido. Jak dowodzą badania, długotrwałe przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych zmniejsza także ryzyko wystąpienia raka jajnika i endometrium, niektórych łagodnych chorób sutka oraz stanów zapalnych w obrębie miednicy mniejszej.

Cena: ok. 30,00 zł

Antykoncepcja w zastrzyku

Kiedyś pigułka antykoncepcyjna wydawała się odkryciem na miarę wieków. Dzisiaj z kolei, w dobie plastrów i zastrzyków antykoncepcyjnych, nowoczesna, wygodna i w pełni bezpieczna antykoncepcja wydaje się czymś zupełnie naturalnym. Tego bowiem oczekują i potrzebują kobiety.

Jeden zastrzyk raz na 3 miesiące zamiast systematycznej, codziennej antykoncepcji doustnej czy zamiast niezbyt wygodnych prezerwatyw? Czy ten zaledwie 1 ml wystarczy, by kobieta mogła czuć się w pełni zabezpieczona przed ciążą? Jak się jednak okazuje, to wystarczy! Antykoncepcja w strzykawce jest bowiem metodą o niemal 100% skuteczności, a do tego niekłopotliwą, wygodną i stosunkowo niedrogą.

W Polsce antykoncepcja w strzykawce dostępna jest w zastrzyku pod nazwą Depo Provera, dostępnym w aptekach tylko na receptę. Jedna dawka takich hormonów kosztuje ok. 40 zł i wystarcza na okres 90 dni, co oznaczałoby, że dzienny koszt takiej formy antykoncepcji to ok. 40 groszy, czyli znacznie mniej niż koszt większości pigułek.

Zastrzyki antykoncepcyjne podawane są kobiecie domięśniowo – w pośladek lub w ramię. Aby były skuteczne, muszą zostać podane w ciągu pierwszych 5 dni cyklu (najlepiej w pierwszym lub drugim dniu krwawienia), po wykluczeniu przez ginekologa istniejącej ciąży. Zastrzyk taki może zostać przypisany przez ginekologa na receptę po wcześniejszej serii badań. Konieczne jest standardowe badanie ginekologiczne, badanie piersi, cytologia oraz badanie ciśnienia tętniczego krwi. Dodatkowo lekarz może zlecić kobiecie badania laboratoryjne i stałe badania kontrolne podczas działania już podanej antykoncepcji.

Jeden mililitr leku podanego domięśniowo zawiera hormony, które powodują niepłodność podobną do tej występującej u kobiet w ciąży lub w początkowym okresie karmienia piersią. Wraz z zastrzykiem, do organizmu kobiety trafia octan medroksyprogesteronu – pochodna naturalnego progesteronu wytwarzanego przez kobiecy organizm. To właśnie on odpowiedzialny jest za bezpośrednie konsekwencje antykoncepcyjne zabezpieczające przed zajściem w ciążę. Pod wpływem zastrzyku zostaje zahamowane jajeczkowanie, ponieważ przysadka mózgowa nie stymuluje jajnika do wytwarzania komórek jajowych. Dodatkowo w śluzie kobiety zachodzą zmiany (śluz się zagęszcza) utrudniające ruch plemników oraz hamowane są procesy wzrostowe w błonie śluzowej macicy.

Dla kogo zastrzyk

Zastrzyk Depo Provera jest metodą antykoncepcyjną dla kobiet ceniących sobie wygodę (nie trzeba pamiętać o codziennym łykaniu pigułek) i pełne bezpieczeństwo (wskaźnik Pearla wynosi od 0,2 do 0,5). Przez lekarzy ginekologów zastrzyki te są szczególnie zalecane kobietom karmiącym piersią, nie zawierają one bowiem estrogenu, który hamuje laktację, dzięki czemu ta forma antykoncepcji w żaden sposób nie wpływa na jakość, ani ilość pokarmu. Zastrzyk jest również doskonałą alternatywą dla pań, które z różnych względów nie mogą stosować tradycyjnych pigułek – np. z powodu schorzeń wątroby, palenia papierosów czy chorób nowotworowych.

Istnieje jednak lista przeciwwskazań do stosowania zastrzyków antykoncepcyjnych, z którą każda kobieta chcąca skorzystać z Depo Provera powinna się zapoznać. Zastrzyków tych bowiem nie powinny stosować kobiety w ciąży, cierpiące na choroby układu krążenia i układu sercowo-naczyniowego, po przebytym udarze mózgu lub trwające w długim unieruchomieniu (np. po wypadkach).

Zalety i wady

Jak podkreśla wiele kobiet, które zdecydowały się na tę metodę antykoncepcji, zastrzyk hormonalny jest według nich jednym z najwygodniejszych i najskuteczniejszych sposobów zapobiegania ciąży. Jeden bezbolesny zastrzyk chroni bowiem przed ciążą przez 3 miesiące, bez konieczności codziennego łykania pigułek czy sięgania po doraźną antykoncepcję przed stosunkiem. Jednocześnie u większości kobiet po podaniu zastrzyku zmniejszyły się lub ustały całkowicie dolegliwości związane z zespołem napięcia przedmiesiączkowego oraz dolegliwości związane z krwawieniami, a nawet ryzykiem niedokrwistości. Dla wielu kobiet fakt, że często po zastosowaniu Depo Provery krwawienie miesięczne zanika, jest ogromnym atutem, który pozwala im na pełną swobodę i komfort w każdych okolicznościach – podczas podróży czy podczas uprawiania sportu. Dodatkowo zastrzyk ten chroni kobiety przed rakiem jajników i endometriozą oraz nie obciąża układu pokarmowego i wątroby. Nie zawiera estrogenu, więc jest najwygodniejszą z metod antykoncepcji dla młodych karmiących mam.

Zarówno jednak lekarze, jak i pacjentki stosujące tę metodę otwarcie mówią o wadach, czy niedogodnościach związanych z podaniem zastrzyków hormonalnych. Przede wszystkim jest to antykoncepcja trwała (3-miesięczna), której nie można odstawić w dowolnym momencie, by powrócić do naturalnego cyklu i jajeczkowania. Co gorsza, powrót do całkowitej płodności u kobiet następuje nawet po roku od przyjęcia ostatniej dawki. Nie jest to zatem metoda wskazana dla par, które planują dziecko, a jedynie przez najbliższe 3 miesiące chcą zabezpieczyć się przed ciążą.

Dodatkowo wszelkie efekty uboczne, które mogą pojawić się po podaniu zastrzyku nie ustąpią przez cały czas jego działania, a często utrzymują się nawet do 3 miesięcy po zaprzestaniu stosowania. Wśród tych właśnie działań niepożądanych, które jednak jak zapewniają lekarze, występują bardzo rzadko, mogą pojawiać się między innymi: przyrost masy ciała, nadmierny apetyt, suchość pochwy, spadek libido, spadki nastroju, zmiany cery i włosów (przetłuszczanie się lub wypadanie).

Przy wyborze antykoncepcji w strzykawce o ostatecznym wyborze decydować powinna kobieta po konsultacji ze swoim lekarzem ginekologiem. Dla wielu kobiet antykoncepcyjny zastrzyk wydaje się wprost idealnym rozwiązaniem – przed jego podaniem warto jednak dobrze rozważyć wszystkie zalety i wady. W antykoncepcji nie jest bowiem najważniejsze to, by była możliwie jak mniej uciążliwa, ale przede wszystkim, aby była skuteczna, bezpieczna i odpowiadała oczekiwaniom konkretnej kobiety.

źródło: http://kobieta.wp.pl/kat,26355,wid,8815708,wiadomosc.html?P%5Bpage%5D=2